_PNG.png)
Ουκρανική Προσφυγική Κρίση & Ευρωπαϊκή Στήριξη
Μέσα στην τρέχουσα εμπόλεμη κατάσταση, μεγάλο μέρος των ευρωπαίων πολιτών των χωρών υποδοχής στέκονται στο πλευρό των Ουκρανών προσφύγων, καθώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Χέρια βοηθείας προεκτείνονται με κοινό γνώμονα να προσφέρουν με κάθε τρόπο στους πρόσφυγες της Ουκρανίας. Οι χώρες υποδοχής, καταβάλουν προσπάθειες, για να μπορέσουν οι Ουκρανοί πρόσφυγες να εγκατασταθούν ομαλά. Πρωταρχική τους μέριμνα είναι, λοιπόν, η επιβίωση των προσφύγων, προσώπων δηλαδή, που κατά το άρθρο 1 της σύμβασης της Γενεύης το 1951 «έχουν από φόβο εκδιωχθεί εξαιτίας της φυλής, της θρησκείας ή της εθνικότητας τους, ή της συμμετοχής τους σε μια κοινωνική ομάδα ή των πολιτικών τους πεποιθήσεων και τα οποία δεν μπορούν ή δεν θέλουν να παραμείνουν στη χώρα της οποίας έχουν ιθαγένεια».
Στις 24 Φεβρουαρίου του 2022 ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν, προστάζει τα στρατεύματα του να εισβάλουν στην Ουκρανία με άμεση απόρροια ολόκληρη η χώρα να τεθεί σε καθεστώς συναγερμού. Έτσι, πολλοί κάτοικοι της Ουκρανίας αναγκάστηκαν τουλάχιστον προσωρινά να την εγκαταλείψουν και να περάσουν τα σύνορα, ώστε να φθάσουν σε κάποια άλλη χώρα.
Οι μαρτυρίες προσφύγων περιγράφουν την τρέχουσα εμπόλεμη κατάσταση και αναφέρουν τα συναισθήματα τους, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κατά τη διαφυγή τους.
Στις αρχές του Μαρτίου η Ίνα με τη φίλη της, Αρίνα, και τα παιδιά τους ξεκίνησαν από την Βίνιτσα (Vinnytsia) με την ελπίδα να καταφέρουν να φτάσουν στην Ελλάδα. Σήμερα, ανήκουν στους 7.000 περίπου ουκρανούς πρόσφυγες που υποδέχτηκε η Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, βρίσκονται στη δομή των Σερρών και επιθυμούν να κατευθυνθούν προς την Αθήνα, για να συναντήσει η Ίνα τον αδελφό της, ο οποίος ζει εκεί. Η Ίνα αναφέρει χαρακτηριστικά ότι « Τότε θα νιώσω ασφαλής, όταν φτάσω στο σπίτι του αδελφού μου. Δεν περίμενα ποτέ ότι η ζωή μας θα αλλάξει με αυτό τον τρόπο, με πόλεμο, το 2022. Νόμιζα ότι ήταν κάποια φάρσα. Την Πρωτοχρονιά αγχωνόμουν για την COVID-19 και τα παιδιά μου. Τελικά γίναμε πρόσφυγες από τον πόλεμο».
Η Όλια, η οποία ξεκίνησε από το Κίεβο δηλώνει ότι «Άκουσα τις εκρήξεις δίπλα στο κτίριό μου… και γρήγορα μάζεψα τα πράγματά μου, πήρα σχεδόν τα πάντα μαζί μου». Μετά την εγκατάλειψη της πατρίδας της βρέθηκε μαζί με άλλους 200 Ουκρανούς στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Πρζέμισλ (Przemyśl), στην νοτιοανατολική Πολωνία, λίγα χιλιόμετρα από το ουκρανικό σύνορο. «Εδώ νιώθω ασφαλής, αλλά δεν μπορώ στην πραγματικότητα να βοηθήσω τους συγγενείς και τους φίλους μου. Πολλοί από αυτούς κινδυνεύουν και δεν μπορούν να φύγουν πολύ γρήγορα». Η Όλια επιθυμεί να ταξιδέψει με τελικό προορισμό την Ελβετία και να ζήσει εκεί με τον σύντροφό της.
Οι πρόσφυγες είναι σαφές ότι αναγκάζονται να καταβάλουν προσπάθειες προκειμένου να διαφύγουν από τη χώρα, όπου διαμένουν, να περάσουν τα σύνορα και να βρουν (έστω και προσωρινά) έναν τόπο εγκατάστασης τους. Σύμφωνα με το Operational Data Portal στις 24 Απριλίου του 2022, 2.909.415 πρόσφυγες της Ουκρανίας βρίσκονται στην Πολωνία, 777.602 στην Ρουμανία (23/04/2022), 394.740 στη Μολδαβία,433.895 στη Σλοβακία, 492.976 στην Ουγγαρία, 24.447 στη Λευκορωσία. Συνεπώς, οι περισσότεροι πρόσφυγες βρίσκονται στην Ρουμανία και ακολουθούν η Μολδαβία και η Σλοβακία.
Παράλληλα, πλείστοι εθελοντές από διάφορες χώρες, σκεπτόμενοι τους μικρούς ηλικιακά πρόσφυγες συγκέντρωσαν 7.000 αρκουδάκια και τα προσέφεραν στα σύνορα Ουκρανίας-Ουγγαρίας. Επίσης, ομάδα 12 εθελοντών ταξίδεψέ από το Ισραήλ, για να συγκεντρώσει τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης και να συμπαρασταθεί στους πρόσφυγες, ώστε να επουλώσουν, όσο είναι δυνατό, τα ψυχολογικά τους τραύματα. Η πλατεία Ζαχόνι της Ουγγαρίας έχει μετατραπεί σε πλατεία αρωγής εθελοντών, ώστε να βοηθήσουν στο δύσκολο έργο της επιβίωσης των προσφύγων. Στην εν λόγω πλατεία καταφθάνουν άτομα από όλη των Ευρώπη προκειμένου να συλλέξουν είδη ρουχισμού και να διανείμουν φαγητό.
Σημαντική είναι και η συμβολή ιατρών, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Εθνικής Ένωσης Εθελοντών της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας (ΕΕΕΔΒ) και έσπευσαν ψυχή τε και σώματι να βοηθήσουν. Η Βουλγαρία μέσα από το ραδιόφωνο της κατέστησε σαφές ότι τα νοσοκομεία της είναι έτοιμα να υποδεχτούν τους πρόσφυγες από την Ουκρανία και να προσφέρουν την αναγκαία ιατρική περίθαλψη. Μάλιστα, το πανεπιστημιακό νοσοκομείο «Λόζενετς» στη Σόφια πραγματοποιεί δωρεάν ιατρικές εξετάσεις σε όσους πρόσφυγες φτάνουν στη Βουλγαρία. Εν καιρώ πανδημίας (COVID-19), οι πρόσφυγες συνωστίζονται προκειμένου να καταφέρουν να βρουν μια πύλη εξόδου από τη χώρα, η οποία έχει μετατραπεί σε εμπόλεμη ζώνη, με αποτέλεσμα να απειλείται η κατάσταση της υγείας τους. Η Βουλγαρία, λοιπόν, προσφέρει έμπρακτη και ουσιώδη βοήθεια.
Στις 4/3/22, η ΕΕ αποφασίζει για πρώτη φορά να δημιουργήσει ένα καθεστώς προσωρινής προστασίας για τους πρόσφυγες της Ουκρανίας. Βάσει της εκτελεστικής απόφασης 2022/382 του Συμβούλιου της ΕΕ χορηγείται προσωρινή προστασία στους Ουκρανούς πολίτες, αλλά και σε πολίτες τρίτων χωρών με νόμιμη διαμονή στην Ουκρανία, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, καθώς και σε ανιθαγενείς, οι οποίοι δεν χαίρουν την υπηκοότητα κανενός κράτους. Επιπλέον, η ΕΕ παροτρύνει όλα τα κράτη μέλη της να ακολουθήσουν συμπεριληπτική προσέγγιση και να παράσχουν βοήθεια στις ανωτέρω κατηγορίες πληθυσμού. Χρειάζεται να αναφερθεί ότι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ (UNHCR) υποδέχτηκε με χαρά την εν λόγω στήριξη. Μάλιστα, κάνει έκκληση σε όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την οδηγία της ΕΕ άμεσα. Επομένως, η παρούσα απόφαση στοχεύει στη διατήρηση της ενότητας των οικογενειών των εκτοπισθέντων και προάγει την αγαστή συνεργασία των κρατών μελών της ΕΕ στον τομέα της υποδοχής.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής στήριξης προς τους ουκρανούς πρόσφυγες, πραγματοποιήθηκε (09/04/2022) παγκόσμια εκδήλωση δωρητών κεφαλαίων με θέμα «Stand Up For Ukraine» (Υποστηρίζουμε Tην Ουκρανία). Στη συγκεκριμένη εκδήλωση, η συμμετοχή των δωρητών ήταν μεγάλη και συγκεντρώθηκε 9,1 δισεκατομμύρια ευρώ για τους Ουκρανούς πρόσφυγες, οι οποίοι προσπαθούν να ξεφύγουν από τη ρωσική εισβολή, εντός της Ουκρανίας και το εξωτερικό. Από το εν λόγω ποσό, 1 δισεκατομμύριο προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) δήλωσε ότι θα δοθεί επιπλέον δάνειο ύψους 1 δισεκατομμυρίου για την κάλυψη των απαραίτητων αναγκών των ουκρανών προσφύγων.
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η ουκρανική προσφυγική κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο ξεσήκωσε κύμα αλληλεγγύης και κινητοποίησης στην Ευρώπη, με την ΕΕ και τα κράτη μέλη να παρέχουν έκτακτη βοήθεια στους εκτοπισθέντες και να λαμβάνουν μέτρα στήριξης για τις χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία.
Εύη Δροσάτου
Ομάδα Newsletter
ΠΗΓΕΣ
https://data2.unhcr.org/en/situations/ukraine
https://bnr.bg/el/post/101611904
https://repo.lib.duth.gr/jspui/bitstream/123456789/12245/1/ChatziathanasiouA_2017.pdf
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32022D0382
https://eleftherostypos.gr/ellada/918763-anatrixiazoun-oi-martyries-oykranon-prosfygon-ston-e-t
https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/stronger-europe-world/eu-solidarity-ukraine/eu-assistance-ukraine_el
https://pixabay.com/el/