Προσφυγικές Ροές Στον Κόσμο

Οι μετακινήσεις πληθυσμών από τόπο σε τόπο δεν είναι φαινόμενο των τελευταίων δεκαετιών. Παρατηρείται από τους αρχαίους χρόνους και έχει συμβάλλει καθοριστικά στην διαμόρφωση του κόσμου και του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε σήμερα, κυρίως μέσω της ανταλλαγής γνώσεων, συνηθειών και τέχνης μεταξύ των λαών.

Τα τελευταία χρόνια η συνθήκη αυτή έχει επανέλθει στο προσκήνιο της επικαιρότητας, εξαιτίας των μαζικών και πολυάριθμων αναγκαστικών μετακινήσεων εκατομμυρίων ανθρώπων. Κύριος λόγος για την έκρηξη του φαινομένου είναι οι πολλές συρράξεις σε διάφορες περιοχές του πλανήτη.

"Ως κάτοικοι της ευρωπαϊκής ένωσης, από το 2014 και μετά γίναμε μάρτυρες μιας μεγάλης κρίσης, προσφυγικής και ανθρωπιστικής. Εκατομμύρια κατατρεγμένοι έφτασαν από τις μεσογειακές και νότιες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, η οποία ήταν απροετοίμαστη για μια τέτοια κατάσταση τόσο σε νομικό, όσο και σε πραγματικό επίπεδο."

Η Ευρώπη, ωστόσο, δεν είναι το κέντρο του προσφυγικού ζητήματος. Σύμφωνα με στοιχεία του UNCHR, υπάρχουν σχεδόν 80 εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Από αυτούς, οι 26 εκατομμύρια έχουν χαρακτηριστεί ως πρόσφυγες και μόλις το 10% αυτών βρίσκεται στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Σε σύγκριση μάλιστα με τον πληθυσμό της Ευρώπης, οι πρόσφυγες αποτελούν μόνο το 0,6% αυτού.

Έντονες προσφυγικές ροές παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο για ποικίλους λόγους, με κυρίαρχο να είναι ο πόλεμος και εν γενεί η απειλή της ανθρώπινης ζωής. Μεγάλο βάρος πέφτει στην Αφρική, καθώς χώρες όπως ο Λίβανος και η Αιθιοπία δέχονται πολλούς εκατομμύρια πρόσφυγες τα τελευταία χρόνια. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί αν λάβουμε υπόψη την αποαποικιοποίηση της ηπείρου από τις μεγάλες δυνάμεις, η οποία άφησε έχθρα, εμφύλιους και ανελέητες συρράξεις.

Χαρακτηριστική μάλιστα είναι η περίπτωση του Κονγκό, χώρα υποδοχής εκατομμυρίων ανθρώπων (από κράτη όπως η Ρουάντα, που επίσης έχει κλονιστεί από εμφύλιους πολέμους). Ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι και χώρα προέλευσης πολύ υψηλού αριθμού μεταναστών και προσφύγων.

Χώρες που επίσης δέχονται πολλούς πρόσφυγες βρίσκονται στην Λατινική Αμερική, όπου και εκεί υφίστανται σε αρκετές χώρες συνθήκες φτώχειας και πολλές συγκρούσεις λόγω της κυριαρχίας συμμοριών και καρτέλ. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία του UNCHR, η Κολομβία από μόνη της φιλοξενεί σχεδόν 2 εκατομμύρια εκτοπισμένους. (Ενδεικτικά, ο αριθμός αυτός είναι κοντά στον αριθμό των αιτήσεων ασύλου που έγιναν δεκτές σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο την περίοδο 2015-2016)

Γίνεται έτσι σαφές ότι η προσφυγική κρίση είναι ένα φαινόμενο με διάσταση παγκόσμια, το οποίο δεν θα σταματήσει όσο οι συνθήκες που δημιουργούνται στις επιμέρους χώρες καθιστούν το κάθε λεπτό θέμα επιβίωσης για εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες, παιδιά, μωρά, ηλικιωμένους...

Αλεξάνδρα Σούκα

Ομάδα Έρευνας Και Πληροφόρησης